Όταν το χρυσό "παγώνει" στο στήθος

Χρυσά μετάλλια. Διακρίσεις. Τιμές. Δόξα. Κι ύστερα; Τι γίνεται όταν σβήνουν τα φώτα για έναν πρωταθλητή; Τι γίνεται όταν το χρυσό μετάλλιο μοιάζει με ένα κομμάτι από… πάγο; Εκατοντάδες κορυφαίοι αθλητές έχουν έρθει αντιμέτωποι με την κατάθλιψη. Κάποιοι από αυτούς αναγνώρισαν το πρόβλημα και απευθύνθηκαν σε ειδικούς. Άλλοι αναζήτησαν διέξοδο στο αλκοόλ ή τα ναρκωτικά και κατέστρεψαν την υγεία τους.

«Ένας φίλος μου είχε πει ότι το χρυσό μετάλλιο είναι το πιο κρύο πράγμα που θα φορέσεις στη ζωή σου. Είναι το πιο κρύο πράγμα γιατί πιστεύεις ότι θα σου λύσει όλα τα προβλήματά σου, κάτι που δεν συμβαίνει», είπε πριν από λίγες ημέρες ο Άνταμ Πίτι στο BBC. O τρεις φορές «χρυσός» ολυμπιονίκης της κολύμβησης είχε αποσυρθεί τον περασμένο Μάρτιο από το Βρετανικό Πρωτάθλημα Κολύμβησης επικαλούμενος προβλήματα με την ψυχική του υγεία. Ύστερα από ένα διάλειμμα δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να φτάσει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 και εάν το πετύχει θα είναι «ευγνώμων και χαρούμενος».

Η λίστα των σπουδαίων κολυμβητών που βρέθηκαν ή βρίσκονται αντιμέτωποι με την κατάθλιψη είναι μεγάλη. Σε αυτήν υπάρχει το όνομα του «σούπερ σταρ» Ιαν Θορπ, ο οποίος είχε νοσηλευτεί σε κλινική για απεξάρτηση από το αλκοόλ αλλά και του κατόχου 23 χρυσών ολυμπιακών μεταλλίων Μάικλ Φελπς. Ο Αμερικανός έχει αναφερθεί πολλές φορές σε αυτό και έχει ομολογήσει ότι «υπήρχαν φορές που δεν ήθελα να ζήσω». Παρόμοιες καταστάσεις αφηγήθηκε και ο Αυστραλός Ιαν Θορπ: «Είχα σκέψεις αυτοκτονίας και έπινα», έχει πει.

Ο Μάικλ Φελπς είναι και ο κεντρικός αφηγητής στο ντοκιμαντέρ «The weight of Gold». Σε αυτό αναφέρεται ότι, περίπου, το 80% των ολυμπιονικών αντιμετωπίζουν κατάθλιψη μετά το τέλος των Αγώνων. Εκτός από τον Φελπς, ομιλητές στο ντοκιμαντέρ είναι ο «χρυσός» ολυμπιονίκης στο πατινάζ ταχύτητας Απόλο Ονο, ο «χρυσός» ολυμπιονίκης αλπικού σκι Μποντ Μίλερ, η «χάλκινη» ολυμπιονίκης του καλλιτεχνικού πατινάζ Γκρέισι Γκολντ , η παγκόσμια πρωταθλήτρια στίβου και ελκήθρου χιονοδρομιών Λόλο Τζόουνς κ.α.

Όταν η κατάθλιψη γίνεται βρόχος

Η Σιμόν Μπάιλς από μικρή έμαθε να αψηφά τους νόμους της βαρύτητας. Σε Ολυμπιακούς Αγώνες και παγκόσμια πρωταθλήματα ήταν πάντα η πρωταγωνίστρια της ενόργανης γυμναστικής. Στο Τόκιο όλοι περίμεναν ότι θα έδινε τη «μεγάλη παράσταση». Η είδηση της απόσυρσής της από το ομαδικό και το σύνθετο ατομικό έμοιαζε με κακό πρωταπριλιάτικο αστείο. Στη συνέχεια, η ίδια θα παραδεχτεί ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας έπασχε από κατάθλιψη και στον αγώνα είχε twisties (σ.σ. νευρολογική πάθηση που ο αθλητής της γυμναστικής μπορεί να χάσει τον έλεγχο της κίνησής του με αποτέλεσμα να έχει σωματικές ή ψυχολογικές επιπλοκές).

Ο Νάιλ Γουίλσον, το 2016, έγινε ο πρώτος Βρετανός που κατέκτησε ολυμπιακό μετάλλιο στο μονόζυγο (3ος). Απέκτησε εκατομμύρια ακολούθους στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Το 2019 τραυματίστηκε κι εκεί εμφανίστηκαν τα προβλήματα. «Μετά το χειρουργείο άρχισα να έχω τάσεις αυτοκτονίας. Για να αντιμετωπίσω την κατάθλιψη κατέφυγα στο αλκοόλ και τον τζόγο. Με την κατάλληλη υποστήριξη βρήκα ισορροπία», έχει δηλώσει.

Η Κλάρα Χιούζ αναδείχθηκε ολυμπιονίκης σε θερινούς και χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Μετά τη διοργάνωση του 1996 και την κατάκτηση δύο μεταλλίων, στην ποδηλασία, βυθίστηκε στην κατάθλιψη. «Οι άνθρωποι με σταμάταγαν στον δρόμο και μου έλεγαν πόσο περήφανοι είναι για εμένα. Εγώ τους χαμογελούσα και πήγαινα σπίτι όπου ήμουν μόνη με αυτά τα δύο μετάλλια. Κοίταζα τα όμορφα χάλκινα μετάλλια, τα οποία πίστευα ότι θα με βοηθήσουν και ένιωθα ότι τα μισώ. Μισούσα και τον εαυτό μου. Έφυγα από τον αθλητισμό και βρήκα καταφύγιο στα ναρκωτικά και το αλκοόλ», έχει πει σε συνεντεύξεις της. Τελικά, η Χιούζ, με την βοήθεια ειδικών και του νυν συζύγου της, Πίτερ, κατάφερε να επιστρέψει στον αθλητισμό και να προσθέσει στη συλλογή της μετάλλια και από χειμερινούς Ολυμπιακούς.

«Καταφύγιο» στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά

Τα παραδείγματα κορυφαίων αθλητών που, σε κάποια φάση της ζωής τους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την κατάθλιψη είναι πολλά. Κάποιοι από αυτούς, όπως προαναφέραμε, κατέφυγαν στο αλκοόλ. Ο «χρυσός» ολυμπιονίκης του Πεκίνου στα 800 μ. Γουίλφρεντ Μπουνγκέι όταν αποχώρησε από τον αθλητισμό βρήκε διέξοδο στο αλκοόλ. «Ξαφνικά δεν είχα τι να κάνω. Έπινα και έχανα κομμάτια από τη ζωή μου. Ζούσα σε ένα χάος. Όταν έχασα και τη γέννηση του παιδιού μου αναζήτησα βοήθεια», έχει δηλώσει στο www.olympics.com. Σήμερα προσπαθεί να βοηθήσει αθλητές που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Εθισμένος στο αλκοόλ ήταν, όπως έχει πει, και ο παγκόσμιος ρέκορντμαν της κολύμβησης και Ολυμπιονίκης Ράιαν Λόχτι.

Ο Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου υπήρξε ο άνθρωπος που κατάφερε να σηκώσει βάρος 2,5 φορές περισσότερο από το βάρος του σώματός του. Θρύλος για το άθλημα της άρσης βαρών με δεκάδες μετάλλια από Ολυμπιακούς Αγώνες, παγκόσμια και ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Στη μάχη όμως με το αλκοόλ ηττήθηκε. Το 2017 έφυγε από τη ζωή καθώς έπασχε από κίρρωση ήπατος.

Η γνώμη της ειδικού

«Οι αθλητές δεν διαφέρουν από τον γενικό πληθυσμό. Είναι και αυτοί άνθρωποι», δήλωσε η Φρόσω Πατσού. Η κ. Πατσού υπήρξε μία από τις κορυφαίες αθλήτριες του ελληνικού στίβου στα σπριντ, με συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ και της Αθήνας. Σήμερα είναι ψυχολόγος – αθλητική ψυχολόγος σε εθνικές ομάδες και ποδοσφαιρικά σωματεία.

«Είναι καλό το ό,τι βγαίνουν άνθρωποι και μιλάνε για αυτά που βιώνουν. Ο τερματισμός της καριέρας ενός αθλητή είναι μία διαδικασία που θα πρέπει να έχει δουλευτεί. Το άσχημο είναι ότι πολλοί αθλητές δεν έχουν δουλέψει πάνω σε αυτό και, τότε, προκύπτουν τα διάφορα θέματα», μας είπε η παλαιά πρωταθλήτρια.