«Σαφώς ανώτερη η Εθνική»

Η ανάλυση του αγώνα Ελλάδας-Κροατίας για την 3^η θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Η εθνική μας σαφώς ανώτερη στις βασικές καταστάσεις του αγώνα.

Η  αποτελεσματικότητα στις διάφορες ενέργειες των παικτών στο παιχνίδι πιθανόν διαφέρει ανάλογα με το αν είναι νικητές ή ηττημένοι. Στην Υδατοσφαίριση τόσο η χρονική ανάλυση των κινήσεων (Lupo et al. 2016, Pinnington et al. 1988, Platanou 2004, Smith 1991) όσο και οι μελέτες σημειογραφικών αναλύσεων (Lupo et al 2014, Lupo et al 2012,  ) έχουν επιδείξει 3 διαφορετικές καταστάσεις παιχνιδιού: παιχνίδι στα ίσα, παίκτη παραπάνω, αντεπιθέσεις,. Η αποτελεσματικότητα στο σκοράρισμα σ΄αυτές τις καταστάσεις είναι συχνά χρήσιμο στατιστικό στοιχείο της απόδοσης της ομάδας.

Παιχνίδι στα ίσα

Το παιχνίδι με ίσο αριθμό επιθετικών και αμυντικών (στα ίσα) είναι η πιο συχνή τακτική πτυχή στην υδατοσφαίριση (Lupo et al 2012, Ruano et al 2016, Takagi 2005), όπου οι παίκτες συμμετέχουν σε μια σειρά επιθετικών ή αμυντικών ενεργειών (Platanou 2004, Platanou & Geladas 2006, Smith 1991, Smith 1998). Ειδικά στα παιχνίδια υψηλού επιπέδου, το παιχνίδι στα ίσα παρουσιάζεται περισσότερες από 30 φορές για κάθε ομάδα μέσα σε έναν αγώνα, ο οποίος αντιστοιχεί στο >60% του πραγματικού χρόνου αγώνα (Lupo 2010).Τριάντα εννέα   (39) επιθέσεις και οι δύο ομάδες στον τελικό Ολυμπιακών αγώνων, μεταξύ Σερβίας-Ελλάδος (Platanou & Varamenti, 2023). Το εύρος της νίκης και η ποιότητα των αντιπάλων είναι καθοριστικοί παράγοντες των τεχνικών ή τακτικών που παρουσιάζονται στο παιχνίδι στα ίσα (Lupo et al. 2012, Ruano et al. 2016).

Στο παιχνίδι στα ίσα στην επίθεση, χρησιμοποιείται ο φουνταριστός που τοποθετείται στο κέντρο του αντιπάλου τέρματος στα 2 μέτρα και οι άλλοι παίκτες έξω και γύρω απ’ αυτόν. Ο ρόλος του είναι να κερδίζει φάουλ με σκοπό να προκαλέσει την αποβολή του αντιπάλου, επίσης κι οπότε είναι δυνατόν, σε συνθήκες ισχυρής μάχης, να υπερνικά τον προσωπικό του αντίπαλο και να σουτάρει. Η επιτυχία του φουνταριστού εκτός από τις δικές τους ικανότητες, εξαρτάται και από τις ικανότητες του αμυντικού να τον μαρκάρει σωστά. Και αυτό γιατί πολλές φορές οι ενέργειες του, εξαρτώνται από τις κινήσεις του αμυντικού. Ο ρόλος των άλλων παικτών είναι να ξεμαρκάρονται να δέχονται την μπάλα από το φουνταριστό, για να του την ξαναδίνουν πίσω. Να κάνουν μπασίματα με σκοπό περισσότερο να ελευθερώσουν το χώρο μπροστά από το φουνταριστό και να σουτάρουν οπόταν βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Το παιχνίδι από την περιφέρεια είναι πολύ σημαντικό. Στα ίσα αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του συνολικού χρόνου του παιχνιδιού μιας επίθεσης. Αποτελεί περίπου το 90%  και μόνο ένα μικρό ποσοστό περίπου 10% παίζεται από τη θέση του φουνταριστού.

Κατάσταση Παίκτη παραπάνω  Μία κατάσταση που παρουσιάζεται συχνά στο παιχνίδι της Υδατοσφαίρισης είναι μία ομάδα να παίζει με ένα παίκτη περισσότερο για 20 δευτ.  λόγω αποβολής αντιπάλου παίκτη που περιέπεσε σε βαρύ φάουλ. Στην υδατοσφαίριση, το παιχνίδι με παίκτη παραπάνω συμβαίνει αρκετά συχνά και είναι μια κεντρική κατάσταση αγώνα που παίζει κρίσιμο ρόλο για το τελικό αποτέλεσμα (Escalante 2013, Platanou 2004, Takagi et al 2005). .Είναι χαρακτηριστικό της σημασίας που πρέπει να δείχνουν οι ομάδες, σ’ αυτή την επαναλαμβανόμενη κατάσταση, ότι σε δύο ισοδύναμες ομάδες τα περισσότερα γκολ σε ένα αγώνα, μπαίνουν, όταν αξιοποιούν οι ομάδες αυτή την αριθμητική υπεροχή  (Πλατάνου, 2004). Η αποτελεσματικότητα μεταξύ νικητριών και ηττημένων ομάδων απέδειξε ότι οι νικήτριες ομάδες είναι πιο αποτελεσματικές στην επίθεση "με παίκτη παραπάνω", επιτυγχάνοντας περισσότερα γκολ σε σύγκριση με τις ηττημένες (Platanou 2004).

Αντεπίθεση Αν και οι αντεπιθέσεις εμφανίζονται σε σημαντικά χαμηλότερη συχνότητα σε σύγκριση τόσο με το παιχνίδι στα ίσα, όσο και με τον παίκτη παραπάνω, η εμφάνιση και η αποτελεσματικότητά του μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα του παιχνιδιού (Takagi et al 2005). Μελέτες σε παιχνίδι ανδρών (Lupo et al. 2012, Lupo et al. 2010) έχουν δείξει ότι οι αντεπιθέσεις, διάρκειας >13 δευτερολέπτων, συμβαίνουν 2-6 φορές μέσα σε έναν αγώνα. Η εμφάνισή του μπορεί να επηρεαστεί από το επίπεδο του ανταγωνισμού και το περιθώριο νίκης. Πράγματι, στα χαμηλότερου επιπέδου πρωταθλήματα, οι αντεπιθέσεις ήταν πιο συχνές σε σύγκριση με τα πρωταθλήματα υψηλού επιπέδου, υποδεικνύοντας τη χαμηλότερη ικανότητα της ομάδας να αποτρέπει τις φάσεις αριθμητικού και τακτικού πλεονεκτήματος (Lupo et al. 2010). 

Σκοπός αυτής της ανάλυσης ήταν να εξετάσει σε ποιες επί μέρους καταστάσεις  διέφερε η αποτελεσματικότητα στο σκοράρισμα της νικήτριας ομάδας της Ελλάδας από την ηττημένη Κροατία, στον αγώνα για την κατάληψη της τρίτης θέσης, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα Υδατοσφαίρισης.  Στα ίσα από τα σουτ των περιφερειακών παικτών, στον παίκτη παραπάνω ή στον αιφνιδιασμό; Επιπλέον εξετάσθηκε η αποτελεσματικότητα των ομάδων στο πέρασμα της μπάλας στο φουνταριστό και της  συμμετοχής του φουνταριστού και των περιφερειακών παικτών στις αποβολές και στο παιχνίδι  με παίκτη παραπάνω    

Έγινε ανάλυση του αγώνα Ελλάδας Κροατίας για την κατάκτηση της 3εης θέσης στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Για κάθε ομάδα καταγράφηκαν: 1. Τα σουτ και τα γκολ στα  ίσα από το φουνταριστό ή τον περιφερειακό  2. Τα σουτ και τα γκολ στον παίκτη παραπάνω  3. Τα σουτ και τα  γκολ από αιφνιδιασμό.

Για την αποτελεσματικότητα των ομάδων στο πέρασμα της μπάλας στο φουνταριστό και της  συμμετοχής του φουνταριστού και των περιφερειακών παικτών στις αποβολές και στο παιχνίδι  με παίκτη παραπάνω καταγράφηκαν: 1. Ο αριθμός των περασμάτων της μπάλας στο φουνταριστό, των κερδισμένων αποβολών και των γκολ που επιτεύχθηκαν 2. Ο αριθμός των κερδισμένων αποβολών από το φουνταριστό, χωρίς το πέρασμα της μπάλας και των γκολ 3. Ο αριθμός των κερδισμένων αποβολών από παίκτη περιφερειακό και των γκολ.

Αποτελέσματα

Όπως φαίνεται από τον πίνακα 1, η ομάδα της  Κροατίας είχε συνολικά 38 ενέργειες στο παιχνίδι και τα γκολ που πέτυχε στα ίσα ήταν 1 γκολ στα 14 σουτ που έκανε από την περιφέρεια (7,1%) ή 1 γκολ στις 38  συνολικές ενέργειες του παιχνιδιού (2,63%). Αντίστοιχα η ομάδα της Ελλάδας (πίνακας 2) στο παιχνίδι στα ίσα πέτυχε 2 γκολ στα 13 σουτ από την περιφέρεια (15,38%) ή 2 στις 33 συνολικές ενέργειες (6,06%) . Επιπλέον η ελληνική ομάδα είχε ένα γκολ από το φουνταριστό, αυξάνοντας το ποσοστό επιτυχίας στα ίσα  για το σύνολο των ενεργειών  στο 9,09% (3γκολ στις 33 ενέργειες).

 Στον παίκτη παραπάνω η ομάδα της Κροατίας έπαιξε συνολικά 17 φορές και πέτυχε 5 γκολ (29,41%) και στο σύνολο των 38 ενεργειών ο αριθμός των γκολ αντιστοιχούσε στο  ποσοστό 13,16%, ενώ είχε ένα χαμένο πέναλτι και ένα επιθετικό φάουλ. Αν υπολογίσουμε το χαμένο πέναλτι και το επιθετικό φάουλ είναι ότι έπαιξε 19 φορές παίκτη παραπάνω και το ποσοστό των γκολ σε σχέση με τις αποβολές πέφτει ακόμη περισσότερο στο 26,31% (Πίνακας 1) Η  ομάδα της Ελλάδας στον παίκτη παραπάνω έπαιξε 10 φορές και πέτυχε 6 γκολ (60%) ή στο σύνολο των ενεργειών 6 γκολ στις 33 (18,18%).

Στον αιφνιδιασμό η Κροατία είχε 1 γκολ σε 2 περιπτώσεις, ενώ η  Ελλάδα δεν σκοράρισε σε 1 προς το τέλος του παιχνιδιού, κι ενώ ο αγώνας είχε κριθεί.

Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των ομάδων στο πέρασμα της μπάλας στο φουνταριστό και της συμμετοχής του φουνταριστού και των περιφερειακών παικτών στις αποβολές, παρατηρήθηκε ότι η ομάδα της Κροατίας έκανε 8 περάσματα στο φουνταριστό και κέρδισε 4 αποβολές. Ακόμα 9 αποβολές κέρδισε από τον φουνταριστό, παλεύοντας, χωρίς να περάσει η μπάλα σ΄αυτόν. Συνολικά 13 αποβολές κερδήθηκαν από το φουνταριστό και επιτεύχθηκαν 4 γκολ (30,8%). Από την περιφέρεια κερδήθηκαν πολύ λιγότερες αποβολές 6 και μπήκε μόλις 1 γκολ

Η ελληνική ομάδα έκανε 10 περάσματα στο φουνταριστό και κέρδισε 4 αποβολές. Ακόμα 5 αποβολές κέρδισε από το φουνταριστό, παλεύοντας, χωρίς να φθάσει η μπάλα σ΄αυτόν. Συνολικά 9 αποβολές κερδήθηκαν από το φουνταριστό και επιτεύχθηκαν 5 γκολ (55,55%). Από την περιφέρεια η ελληνική ομάδα κέρδισε μόνο 1  αποβολή πολύ λιγότερο από

τις αποβολές που κέρδισε ο φουνταριστός, όπως και με την ομάδα της Κροατίας.    . 

Πίνακας 1: Αποτελέσματα παιχνιδιού Κροατίας στον αγώνα Ελλάδας-Κροατίας για την 3^η  θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Παίκτης παραπάνω, στα ίσα και στον αιφνιδιασμό

Πίνακας 2: Αποτελέσματα παιχνιδιού Ελλάδας στον αγώνα Ελλάδας-Κροατίας για την 3^η

 θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Παίκτης παραπάνω, στα ίσα και στον αιφνιδιασμό

Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτή του αγώνα μεταξύ Ελλάδας και Κροατίας προκύπτει ότι η νικήτρια ομάδα της Ελλάδας επικράτησε στην αποτελεσματικότητα στις δύο πιο κύριες καταστάσεις του. Στο παιχνίδι με ίσους επιθετικούς και αμυντικούς και στον παίκτη παραπάνω, ενώ είχε μικρότερη αποτελεσματικότητα στην αντεπίθεση. Συγκεκριμένα στα ίσα και στα σουτ από την περιφέρεια  η ελληνική ομάδα είχε ποσοστό αποτελεσματικότητας 15,38% έναντι 7,1% της ομάδας της Κροατίας. Στο σύνολο δε όλων των ενεργειών του παιχνιδιού 6,06% έναντι 2,63%. Επιπλέον η ελληνική ομάδα είχε ένα γκολ από το φουνταριστό, αυξάνοντας το ποσοστό επιτυχίας στα ίσα στο 21,43% και  για το σύνολο των ενεργειών  στο παιχνίδι, 9,09%.

Στον παίκτη παραπάνω το ποσοστό αποτελεσματικότητας της ομάδας της Ελλάδας ήταν σημαντικά υψηλότερο από αυτό της Κροατίας (60% έναντι 26,31%, αντίστοιχα) και στο σύνολο των ενεργειών του παιχνιδιού (18,18% έναντι 13,16%, αντίστοιχα). Η Κροατία είχε περισσότερες κερδισμένες αποβολές από το φουνταριστό συνολικά 13 έναντι 9 της Ελλάδας και από την περιφέρεια 6 έναντι 1. Συνολικά 19 (50% του συνολικού αριθμού ενεργειών) έναντι 10 (33,3% ) αλλά δεν αξιοποίησε αυτή την κατάσταση.  Η  ελληνική ομάδα είχε περισσότερα περάσματα της μπάλας στο φουνταριστό. Δέκα φορές έναντι οκτώ της Κροατίας πέρασε η ελληνική ομάδα την μπάλα στο φουνταριστό. Η ελληνική ομάδα με πιο πιεστική άμυνα, επέτρεψε λιγότερες φορές να περάσει η μπάλα στο φουνταριστό. Ωστόσο, στην προσπάθεια αυτή οφείλεται πιθανόν και ο μεγαλύτερος αριθμός αποβολών παικτών από την περιφέρεια και το φουνταριστό. Από την ανάλυση αυτή και από τα στοιχεία που προέκυψαν, αναδεικνύεται καθαρά η ανωτερότητα της ελληνικής ομάδας και η επικράτηση τελικά της ομάδας της Κροατίας, στο συγκεκριμένο αγώνα.

Θεόδωρος Πλατάνου

Ομότιμος Καθηγητής Προπονησιολογίας ΕΚΠΑ

Αναφορές

Lupo, C, Capranica, L, Cugliari, G, Gomez, MA, and Tessitore, A. Tactical swimming activity and heart rate aspects of youth water polo game. J Sports Med Phys Fitness 56: 997–1006, 2016

Lupo, C, Condello, G, Capranica, L, and Tessitore, A. Women’s water polo World championships: Technical and tactical aspects of winning and losing teams in close and unbalanced games. J Strength Cond Res 28: 210–222, 2014.

Lupo, C, Condello, G, and Tessitore, A. Notational analysis of elite men’s water polo related to specific margins of victory. J Sports Sci Med 11: 516–525, 2012

Lupo, C, Tessitore, A, Minganti, C, and Capranica, L. Notational analysis of elite and sub-elite water polo matches. J Strength Cond Res 24: 223–229, 2010

Pinnington, H, Dawson, B, and Blanksby, B. Heart-rate responses and the estimated energy-requirements of playing water polo. J Hum Mov Stud 15: 87–97, 1988.

Platanou & Varamenti, Impact of ball possession time and number of passes on the efficiency of scoring in men’s water polo. Human Movement   

Platanou, T and Geladas, N. The influence of game duration and playing position on intensity of exercise during match-play in elite water-polo players. J Sports Sci 24: 1173–1181, 2006.

Platanou, T. Time motion analysis of the international level water polo players. J Hum Mov Stud 46: 319–331, 2004.

Platanou, T. Analysis of the “extra man offence” in water polo: A comparison between winning and losing teams and players of different playing position. J Hum Mov Stud 46: 205–211, 2004.

Smith, H. Physiological fitness and energy demands of water polo: Time-motion analysis of goaltenders and field players. In: Proceedings of the Federation Internationale de Natation Amateur (FINA) First World Water Polo Coaches seminar. Lausanne, Switzerland: FINA, 1991. pp. 183–207.

Ruano, MA, Serna, AD, Lupo, C, and Sampaio, JE. Effects of game location, quality of opposition and starting quarter score in the outcome of elite water polo quarters. J Strength Cond Res 30: 1014– 1020, 2016.

Takagi, H, Nishigima, T, Enomoto, I, and Stewart, AM. Determining factors of game performance in the 2001 World water polo championships. J Hum Mov Stud 49: 333–352, 2005.

Smith, HK. Applied physiology of water polo. Sports Med 26: 317– 334, 1998.

Escalante, Y, Saavedra, JM, Tella, V, Masilla, M, Garcia-Hermoso, A, and Dominguez, AM. Differences and discriminatory power of water polo game-related statistics in men international championships and their relationship with the phase of the competition. J Strength Cond Res 27: 893–901, 2013.