Ανάλυση του τελικού Ελλάδα-Σερβία
Ο αρθρογράφος μας ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΛΑΤΑΝΟΥ (πρώτος όρθιος από δεξιά στην ιστορική φωτογραφία της ανάρτησης) αποτελεί μια σπουδαία προσωπικότητα στον χώρο της ελληνικής υδατοσφαίρισης. Στην φωτογραφία διακρίνονται μερικά από τα μεγάλα ονόματα του αθλήματος.
Απο αριστερά όρθιοι: Σαράντος, Πολυχρονόπουλος, Παναγάκος, Μίχαλος, Βούλτσος, Καπότσης, Γαρύφαλλος, Αναγνωστόπουλος, Κωτάκης, Πλατάνου. Κάτω αριστερά: Μουρουζίδης, Χασεκίογλου.
ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ:
Σύγκριση του χρόνου κατοχής της μπάλας και του αριθμού πασών μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων.
Θεόδωρος Πλατάνου
Ομότιμος Καθηγητής Προπονησιολογίας ΕΚΠΑ
Ο αριθμός των κτήσεων της μπάλας, ο χρόνος κατοχής της μπάλας σε κάθε επίθεση ή ο συνολικός χρόνος της κατοχής σε όλο το παιχνίδι είναι συχνά χρήσιμα στατιστικά στοιχεία της ομάδας. Κάτι άλλο το οποίο είναι σημαντικό είναι ο αριθμός των πασών που ανταλλάσσουν οι παίκτες κατά τη διάρκεια στην οποία κατέχουν την μπάλα. Οι παίκτες ανταλλάσσουν μεταξύ τους ένα μεγάλο αριθμό πασών στο παιχνίδι ή παίζουν σε ένα χαμηλό ρυθμό ανταλλάσσοντας λίγες πάσες κρατώντας την μπάλα για πολύ ώρα στα χέρια τους.
Στο παιχνίδι αντικειμενικός στόχος είναι η επίτευξη τέρματος και η νίκη. Το ερώτημα είναι κατά πόσον ο χρόνος κατοχής της μπάλας σε κάθε επίθεση και ο αριθμός πασών παίζουν ρόλο στην επίτευξη τέρματος στο παιχνίδι με ίσους παίκτες και με παίκτη παραπάνω. Η κατοχή και ο αριθμός πασών είναι ένα μέσο πρόβλεψης του νικητή ενός παιχνιδιού της υδατοσφαίρισης; Σκοπός της εργασίας ήταν να εξετάσει αν οι δύο ομάδες που έπαιξαν στον τελικό των Ολυμπιακών αγώνων διέφεραν στον χρόνο κατοχής της μπάλας και στον αριθμό πασών που χρησιμοποιούσαν παίζοντας στα ίσα και με παίκτη παραπάνω.
Μετρήθηκαν, ο χρόνος κατοχής της μπάλας και ο αριθμός πασών στο παιχνίδι, με παίκτες <<στα ίσα>> και με <<παίκτη παραπάνω>> των δύο αντιπάλων ομάδων για κάθε επίθεση και ταξινομήθηκαν ανάλογα στις περιπτώσεις που η μπάλα κατέληγε σε γκολ και <<όχι γκολ>>.
Ο χρόνος κατοχής στα ίσα, ανάλογα με τη διάρκεια της, κατηγοριοποιήθηκε ανά 10 δευτ. σε τρεις ποιοτικές κατηγορίες. Από 1-10 δευτ. σε χρόνο κατοχής μικρής διάρκειας, από 11-20 δευτ. σε χρόνο μέσης διάρκειας και από 21-30 σε χρόνο μακράς διάρκειας. Για τον παίκτη παραπάνω ανά 5 δευτ. σε 4 ποιοτικές κατηγορίες. Από 1-5 δευτ. χρόνος μικρής διάρκειας, 6-10 χρόνος χαμηλής μέσης διάρκειας, 11-15 δευτ. χρόνος υψηλής μέσης διάρκειας και 16-20 χρόνος μεγάλης διάρκειας. Αντίστοιχα για τις πάσες στα ίσα και στον παίκτη παραπάνω είχαμε τις κατηγορίες: Από 1-3 λίγες πάσες, από 4-6 μέσες πάσες και από 7-10 πολλές πάσες.
Results
Ο αριθμός των γκολ και των <<όχι γκολ>> που σημειώθηκαν στο παιχνίδι, σύμφωνα με τον αριθμό πασών και του χρόνου κατοχής της μπάλας, ανά ποιοτική κατηγορία με ίσο αριθμό παικτών των δύο ομάδων, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Ο αριθμός των επιθέσεων που παίχθηκαν με μέσο αριθμό πασών (4-6) και των δύο ομάδων, ήταν περισσότερες από τις λίγες (1-3) και πολλές πάσες (7-10). Είκοσι δύο φορές για την Ελλάδα και δέκα έξι για τη Σερβία. Όσον αφορά τον χρόνο κατοχής της μπάλας, όπως και στις πάσες, οι επιθέσεις με μέσο χρόνο κατοχής (11-20sec) για την ομάδα της Ελλάδας ήταν περισσότερες από τις επιθέσεις με μικρό (1-10) και μεγάλο χρόνο (21-30). Αντίθετα, για την ομάδα της Σερβίας οι περισσότερες επιθέσεις ήταν με μεγάλο χρόνο κατοχής (21-30sec) (πίνακας 1).
Πίνακας 1. Ελληνική Ομάδα: Αριθμός των γκολ και όχι γκολ ανά 1-3, 4-6, 7-10 πάσες (Ν=39) και 1-10, 11-20, 21-30 sec χρόνο διάρκειας της επίθεσης (Ν=39) με ίσο αριθμό παικτών των δύο ομάδων.
Στη σύγκριση που έγινε μεταξύ των μέσων τιμών των πασών και του χρόνου κατοχής της μπάλας όλων των επιθέσεων στα ίσα, της Ελλάδας (N=39) και της Σερβίας (N=39), δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στον αριθμό πασών (4,87±1,92 έναντι 5,03±2,36 πάσες, t= 0,31 p=0,76) και στο χρόνο κατοχής (18,87±5,69 έναντι 20,89±6,21 sec, t=1,50 p=0,14)
Ο αριθμός των γκολ και των όχι γκολ που σημειώθηκαν στο παιχνίδι, σύμφωνα με τον αριθμό πασών και του χρόνου κατοχής της μπάλας ανά ποιοτική κατηγορία στον παίκτη παραπάνω των δύο ομάδων, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Στον παίκτη παραπάνω για την ομάδα της Ελλάδας, όπως και στο παιχνίδι στα ίσα, ο αριθμός των επιθέσεων που παίχθηκαν με μέσο αριθμό πασών (4-6),. ήταν μεγαλύτερος από αυτόν με τις λίγες και πολλές πάσες. Όσον αφορά τον χρόνο κατοχής της μπάλας, οι περισσότερες επιθέσεις παίχθηκαν με υψηλό μέσο και μεγάλο χρόνο. Για την ομάδα της Σερβίας αντίστοιχα, οι επιθέσεις με μέσο αριθμό πασών, όπως και για την ελληνική ομάδα, ήταν περισσότερες, ενώ όσον αφορά τον χρόνο κατοχής οι επιθέσεις με μεγάλο χρόνο κατοχής (16-20sec) (πίνακας 3).
Πίνακας 3. Ελληνική Ομάδα: Αριθμός των γκολ και όχι γκολ ανά 1-3, 4-6, 7-10 πάσες (Ν=16) και 1-5, 6-10, 11-15, 16-20 sec χρόνο διάρκειας της επίθεσης (Ν=16) με παίκτη παραπάνω
Στη σύγκριση που έγινε μεταξύ των μέσων τιμών των πασών και του χρόνου κατοχής της μπάλας όλων των επιθέσεων στον παίκτη παραπάνω, της Ελλάδας (N=16) και της Σερβίας (N=8), δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στον αριθμό πασών (5,94±1,98 έναντι 5,75±1,75, t= 0,23 p=0,82) και στον χρόνο κατοχής της μπάλας (13,62±4,56 έναντι 15±2,67, t=0,78 p=0,44)
Αυτή η εργασία εξέτασε, εάν ο χρόνος κατοχής της μπάλας και ο αριθμός πασών που άλλαζαν οι παίκτες μεταξύ τους σε κάθε επίθεση επηρέασε το τελικό αποτέλεσμα στο παιχνίδι του τελικού των Ολυμπιακών αγώνων, Σερβίας-Ελλάδος. Από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι ο μέσος χρόνος κατοχής της μπάλας και ο αριθμός πασών που αντάλλαζαν οι παίκτες και των δύο ομάδων στις επιθέσεις τους στα ίσα και με παίκτη παραπάνω, δεν διέφεραν, και ως εκ τούτου φαίνεται ότι δεν επηρέασαν το τελικό αποτέλεσμα του παιχνιδιού.
Είναι γνωστό και πολύ συνηθισμένο στους προπονητές να ζητούν από τους παίκτες των να μη βιάζονται να ολοκληρώσουν την επίθεση τους είτε παίζουν στα ίσα ή με παίκτη παραπάνω αλλά να εξαντλούν τον χρόνο επίθεσης προσδοκώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα κουρασθούν οι αντίπαλοι και θα προκύψει η κατάλληλη στιγμή για να σουτάρουν προς το τέρμα ή να περάσουν την μπάλα στο φουνταριστό και να κερδίσουν κάποια αποβολή. Στην ανάλυση αυτού του αγώνα, επιβεβαιώνεται σε όλες τις περιπτώσεις στο παιχνίδι στα ίσα και με παίκτη παραπάνω, η προσπάθεια των ομάδων να εξαντλήσουν τον χρόνο επίθεσης, εκτός από την Ελλάδα που έπαιζε τις περισσότερες επιθέσεις στα ίσα με μέση χρονική διάρκεια 11-20. Στον τελικό αυτό αγώνα και οι δύο ομάδες στις περισσότερες επιθέσεις στα ίσα (22 για την Ελλάδα και 16 για τη Σερβία) έπαιξαν με μέσο αριθμό πασών (4-6) με μέσο χρόνο επίθεσης (11-20 sec) για την Ελλάδα και μεγάλος χρόνος (21-30 sec) για τη Σερβία. Στον παίκτη παραπάνω, το ίδιο με τις πάσες, για τις δύο ομάδες με μέσο αριθμό πασών, αλλά με χρόνο επίθεσης υψηλό μέσο (11-15 sec ) και μεγάλο χρόνο (16-20 sec). Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα φαίνεται ότι στα ίσα η Σερβία έκανε τις περισσότερες επιθέσεις της σε μεγάλη χρονικής διάρκειας (21-30 sec) ενώ η Ελληνική ομάδα τις περισσότερες φορές δεν εξαντλούσε όλο τον χρόνο της επίθεσης (11-20 sec) αλλά είχε ένα σχετικά υψηλότερο ρυθμό πασών αλλάζοντας σε μικρότερο χρόνο επίθεσης τον ίδιο αριθμό πασών (4 έως 6 πάσες). Ωστόσο, στον παίκτη παραπάνω και οι δύο ομάδες προσπαθούσαν να εξαντλήσουν τον χρόνο επίθεσης αλλάζοντας μέσο αριθμό πασών. Ο μεγάλος χρόνος κατοχής της μπάλας και η εκδήλωση του σουτ προς το τέλος του χρόνου σύμφωνα με αυτόν που ορίζει ο κανονισμός, θεωρείται γενικά ως επιθυμητή και χρήσιμη από τους προπονητές, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματικότητα. Στο συγκεκριμένο αγώνα παρατηρήθηκε ότι είχε αποτελεσματικότητα στο παιχνίδι στα ίσα. Ο χρόνο κατοχής, φαίνεται ότι ήταν πιο αποτελεσματικός και για τις δύο ομάδες όταν έκαναν επιθέσεις μεγάλης χρονικής διάρκειας (21-30 sec).
Η ομάδα της Σερβίας έκανε περισσότερες επιθέσεις με μεγάλη χρονική διάρκεια (20 φορές) και με μεγαλύτερο ποσοστό αποτελεσματικότητας (30%) σε σχέση με την Ελλάδα που έκανε 14 επιθέσεις και είχε ποσοστό επιτυχίας 14,28%. Ωστόσο, στη στατιστική επεξεργασία και τη σύγκριση των μέσων τιμών του χρόνου κατοχής όλων των επιθέσεων (Ν-39), ανεξαρτήτως χρόνου επίθεσης, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων ((18,87±5,69 sec Ελλάδα και 20,89±6,21 sec Σερβία). Όσον αφορά τον αριθμό πασών, οι πολλές πάσες που χρησιμοποίησαν οι παίκτες των δύο ομάδων στις επιθέσεις των, δεν είχε την ίδια επίδραση στην επίτευξη τέρματος στο παιχνίδι με παίκτες στα ίσα και στον παίκτη παραπάνω. Συγκεκριμένα η Σερβία, στα ίσα, το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας των γκολ σε σχέση με τα σουτ 27,27% το πέτυχε κάνοντας λίγες πάσες (1-3), ενώ η Ελλάδα 33,33% παίζοντας με πολλές πάσες (7-10). Εντούτοις, στη στατιστική επεξεργασία δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στη σύγκριση των μέσων τιμών των πασών όλων των επιθέσεων (Ν=39), μεταξύ της ηττημένης Ελλάδας (4,87±1,92 πάσες) και της νικήτριας Σερβίας (5,03±2,36 πάσες). Αυτά τα αποτελέσματα της σύγκρισης δείχνουν ότι, στο σύνολο των επιθέσεων δεν επηρεάσθηκε το αποτέλεσμα του αγώνα από τον αριθμό πασών και τον χρόνο κατοχής της μπάλας. Στον παίκτη παραπάνω, η Σερβία το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας (80%) των γκολ σε σχέση με τα σουτ (4 γκολ σε 5 σουτ) τα πέτυχε κάνοντας 4-6 πάσες, ενώ σχετικά με τον χρόνο σε 6-10 sec. Η Ελλάδα, αντίθετα με τα ποσοστά επιτυχίας στο παιχνίδι στα ίσα, το μεγαλύτερο ποσοστό στον παίκτη παραπάνω το πέτυχε όταν έπαιζε με λίγες πάσες (1-3). Σε τρεις περιπτώσεις παίκτη παραπάνω είχε πετύχει τρία γκολ αντίστοιχα, κάνοντας 1-3 πάσες.
Στη στατιστική επεξεργασία όπως και στο παιχνίδι στα ίσα δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στη σύγκριση των μέσων τιμών των πασών όλων των επιθέσεων, μεταξύ της ηττημένης Ελλάδας (5,94±1,98 πάσες) και της νικήτριας Σερβίας (5,75±1,75 πάσες) όπως και στο χρόνο κατοχής της μπάλας (13,62±4,56 sec έναντι 15±2,67sec, αντίστοιχα).
Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα, συμπεραίνουμε ότι ο αριθμός πασών και ο χρόνος κατοχής της μπάλας των ομάδων στις επιθέσεις δεν επηρέασε το αποτέλεσμα του αγώνα αφού όπως παρατηρήθηκε και οι δύο ομάδες έπαιζαν με παρόμοιο ρυθμό ανταλλάσσοντας τον ίδιο αριθμό πασών στον ίδιο χρόνο κατοχής της μπάλας στο παιχνίδι στα ίσα και στον παίκτη παραπάνω.
Οι ομάδες συνολικά φαίνεται να έπαιζαν ανταλλάσσοντας περίπου 5 πάσες στις επιθέσεις στα ίσα και σε χρόνο 18 με 21 δευτερόλεπτα. Αντίστοιχα στον παίκτη παραπάνω περίπου 6 πάσες και σε χρόνο 14 με 15 δευτερόλεπτα. Μία τάση για αύξηση της αποτελεσματικότητας και των δύο ομάδων στο παιχνίδι στα ίσα όταν έκαναν επιθέσεις μεγάλης χρονικής διάρκειας. Γενικά, ο χρόνος κατοχής της μπάλας και ο αριθμός πασών φαίνεται ότι δεν είναι τόσο πολύ αιτιώδεις μεταβλητές στο σκοράρισμα των ομάδων, αλλά μάλλον είναι συνέπεια μιας διαδικασίας της αλληλεπίδρασης που καθορίζεται από έναν αριθμό διαφόρων παραγόντων, όπως ο χώρος, η ποιότητα του αντιπάλου, η διαμόρφωση της τακτικής και το τρέχον αποτέλεσμα. Στο ποδόσφαιρο τα αποτελέσματα των ερευνών αναφορικά με την σχέση μεταξύ της κατοχής της μπάλας και της αγωνιστικής επιτυχίας είναι αμφιλεγόμενα Εντούτοις, στην καλαθοσφαίριση στην οποία εξετάσθηκαν οι παράγοντες αποτελεσματικότητας της κατοχής της μπάλας σε κάθε επίθεση και όχι ο συνολικός χρόνος κατοχής βρέθηκε ότι υπάρχει σχέση με τον χρόνο κατοχής της μπάλας και τον αριθμό πασών. Συγκεκριμένα βρέθηκε ότι οι νικήτριες ομάδες έκαναν μεγαλύτερο αριθμό πασών και κατανάλωναν περισσότερο χρόνο κατοχής της μπάλας σε σχέση με διαφορετικά αμυντικά συστήματα από τις ηττημένες ομάδες (Gómez, 2006).
Στην παρούσα μελέτη και στο συγκεκριμένο αγώνα στην υδατοσφαίριση, βρέθηκε ότι υπάρχουν ελάχιστες ως μικρές διαφορές στον χρόνο κατοχής της μπάλας και τον αριθμό πασών που αλλάζουν οι παίκτες μιας ομάδας στην επίθεση στα ίσα ή με παίκτη παραπάνω. Αυτό πιθανόν μπορεί να εξηγηθεί από το μικρό πραγματικό χρόνο επίθεσης της ομάδας που κατέχει την μπάλα και το πολύ κλειστό πρέσιγκ των αντιπάλων παικτών στα ίσα. Οι παίκτες έχουν ελάχιστες δυνατότητες για ελεύθερο σουτ, και σουτάρουν προς το τέρμα όταν βρεθεί η κατάλληλη ευκαιρία, ανεξάρτητα από τον χρόνο κατοχής της μπάλας και τον αριθμό πασών. Το ίδιο και στον παίκτη παραπάνω ο χρόνος επίθεσης είναι μικρός (20 sec) και οι παίκτες θα πρέπει να βρούν την κατάλληλη ευκαιρία για να σουτάρουν.
Η γνώση αυτών των τάσεων, που αναδείχθηκαν από τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτού του τελικού αγώνα των Ολυμπιακών Αγώνων, μπορεί να βοηθήσουν τους προπονητές στον σχεδιασμό συγκεκριμένων προπονήσεων αλλά και κατά την λήψη αποφάσεων στο παιχνίδι. Οι προπονητές θα πρέπει να προτείνουν στους παίκτες των ότι θα πρέπει να σουτάρουν προς το αντίπαλο τέρμα ανεξάρτητα από τον χρόνο κατοχής της μπάλας και τον αριθμό πασών, οπόταν έχουν τις κατάλληλες συνθήκες και είναι ελεύθεροι.
Η μεγαλύτερη χρονική διάρκεια μιας επίθεσης μπορεί να μας δώσει μία τέτοια ευκαιρία. Στον παίκτη παραπάνω, θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια να βρίσκεται παίκτης ελεύθερος για σουτ αποφεύγοντας τα μπλοκ των αμυντικών, χωρίς να είναι απαραίτητο να γίνει όταν λήγει ο χρόνος επίθεσης.
pisina.net