Ανάλυση του παίκτη παραπάνω στον τελικό Ελλάδα-Σερβία
ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ:
Σχηματική απεικόνιση και ανάλυση των συνδυασμών στα γκολ με ‘’παίκτη παραπάνω’’ του τελικού Ελλάδας-Σερβίας
Θεόδωρος Πλατάνου
Ομότιμος Καθηγητής Προπονησιολογίας ΕΚΠΑ
Παίκτης παραπάνω
Μία κατάσταση παιχνιδιού που συνέχεια επαναλαμβάνεται μέσα στον αγώνα, είναι η μία ομάδα να παίζει με αριθμητική υπεροχή παικτών έναντι των αντιπάλων. Είναι χαρακτηριστικό της σημασίας που πρέπει να δείχνουν οι ομάδες, σ’ αυτή την επαναλαμβανόμενη κατάσταση, ότι σε δύο ισοδύναμες ομάδες τα περισσότερα γκολ σε ένα αγώνα, μπαίνουν, όταν αξιοποιούν οι ομάδες αυτή την αριθμητική υπεροχή (Πλατάνου, 2004, Escalante et al. 2013, Takagi et al. 2005). Λόγω της σημασίας αυτής της κατάστασης οι προπονητές με τις ομάδες τους αφιερώνουν πολύ χρόνο στην προπόνηση για βελτίωση της τεχνικής και τακτικής στον παίκτη παραπάνω καθώς και στον παίκτη λιγότερο.
Στην αποβολή παίκτη έχουμε την ομάδα που έχει αριθμητική υπεροχή να έχει ένα παίκτη πάντα ξεμαρκάριστο. Σ’ αυτό βασίζεται και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για γκολ. Αυτό βέβαια θα ήταν πιο εύκολο αν οι αμυνόμενοι παίζανε πρέσιγκ τους 5 παίκτες, οπότε ένας παίκτης των επιτιθεμένων θα ήταν ξεμαρκάριστος και θα μπορούσε να πάρει την μπάλα και ανενόχλητος να σουτάρει. Δεν συμβαίνει όμως αυτό, γιατί οι αμυνόμενοι χρησιμοποιούν διάφορες αμυντικές διατάξεις ζώνης μπροστά από το τέρμα τους, με σκοπό να εξισορροπήσουν αυτή την αριθμητική υπεροχή έναντι των αντιπάλων και να προστατεύσουν την εστία τους από ένα ανενόχλητο σουτ. Σ’ αυτές τις αμυντικές διατάξεις κι οι επιτιθέμενοι εφαρμόζουν τις δικές τους επιθετικές διατάξεις.
Η αποτελεσματική εφαρμογή της αριθμητικής υπεροχής απαιτεί σωστή και ευνοϊκή τοποθέτηση των παικτών στην επίθεση, ανάλογα με τις ατομικές ικανότητες του κάθε παίκτη. Ο κάθε παίκτης έχει συγκεκριμένη θέση, όπου είναι ικανός να δράσει με τον καλύτερο τρόπο. Πρέπει να εκμεταλλευτεί η ομάδα την αριθμητική υπεροχή με έγκαιρη και σύνθετη επίθεση, που να υπολογίζει τις ιδιομορφίες του παιχνιδιού των αντιπάλων στην άμυνα, καθώς και του κάθε παίκτη της ξεχωριστά. Παρακάτω, σε σχηματική απεικόνιση φαίνονται οι συνδυασμοί των πασών στον παίκτη παραπάνω που πραγματοποίησαν οι παίκτες των εθνικών ομάδων της Σερβίας και της Ελλάδος και πέτυχαν γκολ στον τελικό αγώνα για την κατάκτηση της πρώτης θέσης στους Ολυμπιακούς αγώνες.
Η ανάλυση των κινήσεων του παιχνιδιού έχει προταθεί ως μία αξιόπιστη μέθοδος για συλλογή πληροφοριών αναφορικά με τις απαιτήσεις ενός αθλητή καθώς και την αναγνώριση των βασικών ενεργειών σε διάφορα αθλήματα (McInnes et al. 1995, Reilly & Thomas 1976). Παρακολουθώντας τις κινήσεις των παικτών και τις ενέργειες ομάδων υψηλού επιπέδου κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών, μπορούμε να συλλέξουμε σημαντικές πληροφορίες για τη συχνότητα, διάρκεια και τρόπο εκτέλεσης διαφόρων δραστηριοτήτων και ενεργειών. Επιπλέον, αυτή η ανάλυση μπορεί να παρέχει πληροφορίες για τη μεταβολή αυτών των παραμέτρων σύμφωνα με τη θέση των παικτών στο παιχνίδι και τα ειδικά χαρακτηριστικά των παιχνιδιών. Αυτό το είδος της ανάλυσης είναι πολύ χρήσιμο για τον προπονητή στο σχεδιασμό και την εφαρμογή συγκεκριμένων προπονητικών προγραμμάτων και είναι ο λόγος που παρουσιάζω αυτή την ανάλυση.
Σχόλια:
Η ομάδα της Σερβίας σκόραρε 5 φορές σε 8 περιπτώσεις με παίκτη παραπάνω. Οι 4 φορές ήταν από την γραμμή των δύο μέτρων και μία μόνο φορά από την πίσω γραμμή των δύο παικτών. Από τις 4 φορές της μπροστινής γραμμής, οι 3 φορές ήταν από τους παίκτες στα δύο δοκάρια. Η Σερβία σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που σκοράρισε, φαίνεται ότι άλλαζε πάσες μεταξύ των παικτών των δύο άκρων (1 και 4), προκειμένου να διαταραχθεί ο συγχρονισμός και η οργάνωση των αμυντικών στην γραμμή των δύο μέτρων και να προκύψει στιγμιαία ελεύθερος παίκτης για να δεχθεί την μπάλα και να σκοράρει Ακόμα και το σουτ από τον έξω δεξιά παίκτη Νο 2 (Σχ. 5) γίνεται μετά από πολλές πάσες που αντήλλαξαν οι παίκτες των δύο άκρων Νο 1 και Νο 4.
Η ελληνική ομάδα σκοράρισε 7 φορές σε 15 περιπτώσεις με παίκτη παραπάνω. Οι 4 φορές ήταν από τους δύο έξω παίκτες Νο 2 και Νο 3, και 3 φορές από τη γραμμή των 2 μέτρων και από αυτές οι δύο, από τα δοκάρια. Όλα τα σουτ που έγιναν από τους δύο έξω παίκτες, κατευθύνθηκαν στην αριστερή γωνία (δεξιά γωνία του τερματοφύλακα) του τέρματος. Η ελληνική ομάδα σε αντίθεση με την ομάδα της Σερβίας, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που σκοράρισε, δεν χρησιμοποίησε πάσες από το ένα άκρο στο άλλο (1 και 4) αλλά αντάλλαζε πιο κοντινές πάσες παίζοντας από τη μία πλευρά της επίθεσης ή αν ήθελε να μεταβιβασθεί στο άλλο άκρο η μπάλα περνούσε από τους δύο έξω παίκτες. Η αποτελεσματικότητα των σουτ της ελληνικής ομάδας οφειλόταν πιθανόν περισσότερο στην τεχνική της αποφυγής των μπλοκ των αμυντικών και όχι τόσο στον αποσυντονισμό της άμυνας.
Συμπερασματικά, ο «παίκτης παραπάνω» είναι μία σημαντική κατάσταση η οποία προσδιορίζει το τελικό αποτέλεσμα του παιχνιδιού και έτσι χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προπόνηση Επτά από τα δέκα (70% ) γκολ της ελληνικής ομάδας προήλθε από τον παίκτη παραπάνω και πέντε στα δεκατρία γκολ της σέρβικης ομάδας (38,46%). Γενικά, η τοποθέτηση των παικτών στον παίκτη παραπάνω καθώς και οι πιθανοί συνδυασμοί εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως: οι θέσεις που βρίσκονται οι καλύτεροι σουτέρ της ομάδας στην περιφέρεια και η ικανότητα των παικτών στα δοκάρια. Η ικανότητα των εξωτερικών παικτών να κυκλοφορήσουν την μπάλα γρήγορα και με ακρίβεια. Επίσης, αν στην ομάδα μας έχουμε αριστερόχειρα και η άμυνα που παίζει ο αντίπαλος καθώς και πως παίζει και τι κλείνει ο αντίπαλος τερματοφύλακας ανάλογα με την άμυνα της ομάδας του. Από την ανάλυση αυτή των δύο πρώτων ομάδων του τελικού των ολυμπιακών αγώνων στον παίκτη παραπάνω, μπορούμε να διακρίνουμε ότι η αποτελεσματικότητα σ΄αυτή την σημαντική κατάσταση μπορεί να επιτευχθεί με τη διατάραξη του συγχρονισμού της άμυνας στην γραμμή των δύο μέτρων (Σερβία) και στην ικανότητα για αποφυγή των μπλοκ με τεχνικά, γρήγορα και ακρίβειας σουτ (Ελλάδα). Επίσης, για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα σ΄ αυτή την κατάσταση, προτείνεται ότι πρέπει να γίνει μία προσπάθεια αύξησης του αριθμού των σουτ από τα δοκάρια.
