Πέθανε ο μέγας Νεοελληνιστής Μάριο Βίτι

Ο σπουδαίος Ιταλος ελληνιστής Μάριο Βίττι πέθανε στην Ρώμη σε ηλικία 96 ετών.

Ήταν διαυγέστατος μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής του.

Κορυφαίος μελετητής της γλώσσας μας, στενός φίλος του Οδυσσέα Ελύτη, του Μίκη Θεοδωράκη και πολλών άλλων λογοτεχνών και καλλιτεχνών, είχε δημοσιεύσει στην Ιταλία το πολυμεταφρασμένο έργο του “Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας” και είχε διδάξει για πολλά χρόνια Νέα Ελληνικά στο πανεπιστήμιο της Τούσια, στην κεντρική Ιταλία.

Πρόσφατα, η έδρα νεοελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Ρώμης τού είχε αφιερώσει το Παρατηρητήριο του Εργαστηρίου για την Ελληνική Γλώσσα.

Βίος και πολιτεία του Βίτι

Ο Μάριο Βίτι γεννήθηκε το 1926 στην Κωνσταντινούπολη, όπου έζησε τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής του.

Το 1946 εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, όπου σπούδασε φιλολογία και καλλιέργησε συστηματικά τη σχέση του με την ελληνική λογοτεχνία – σχέση που είχε ήδη αρχίσει από τα γυμνασιακά του χρόνια στη γενέτειρά του.

Σταδιοδρόμησε σε ιταλικά πανεπιστήμια και για μεγάλα διαστήματα δίδαξε ως προσκεκλημένος καθηγητής στα πανεπιστήμια, Θεσσαλονίκης, Παρισιού και Γενεύης. Αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα στη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι και στη Λευκωσία.

Η καταλυτική συμβολή του στα ελληνικά γράμματα έγινε με την Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, γραμμένη αρχικά στα ιταλικά (Storia della Leteratura Neogreca,Τορίνο 1971), η οποία κυκλοφόρησε το 1978 στα ελληνικά και αργότερα -ενημερωμένη και αναθεωρημένη- το 2003, πάλι στα ελληνικά.

Στην Ιταλία εξέδωσε ελληνικά κείμενα που ο ίδιος ανακάλυψε με επίμονη έρευνα, όπως το έργο Ευγένα του Θ. Μοντσελέζε (1965), έναν διάλογο του Ν. Σοφιανού (1966), έναν τόμο με κείμενα του Α. Κάλβου (A. Kalvos ei suoi scritti in italiano, 1960).

• Σύστησε για πρώτη φορά στην Ιταλία την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, to 1952 και αργότερα εξέδωσε σε έναν τόμο ποιήματα και πεζά του κείμενα (Opere, Poesia, Prosa, 1982).

Η ανθολογία του, Poesia Greca del Novecento (1957) υπήρξε η πρώτη απόπειρα να μεταφραστεί ιταλικά, αλλά και να αξιολογηθεί η ελληνική ποίηση του 20ου αιώνα μέσα από μια ιστορική και κριτική προοπτική, έτσι όπως έγραψε αργότερα και την Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Στην Ελλάδα εκδόθηκαν τα βιβλία του με την αλληλογραφία του Α. Κάλβου (Πηγές για τη Βιογραφία του Κάλβου, 1963) και οι μελέτες:

Η Ιδεολογική Λειτουργία της Ελληνικής Ηθογραφίας (1974),

Η Γενιά του Τριάντα, Ιδεολογία και Μορφή (1977),

Ο Ελύτης, βιβλιογραφία (1977),

Φθορά και Λόγος, εισαγωγή στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη (1978),

Ο Ελύτης, Κριτική Μελέτη (1974),

Ο Κάλβος και η Εποχή του (1995),

Για τον Οδυσσέα Ελύτη (1998).

Ο τόμος, Γραφείο με Θέα (2006) περιέχει άρθρα που δημοσιεύτηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, ομιλίες και μια εκτενή εργογραφία του.

Στο τελευταίο του βιβλίο, “Η Πόλη όπου Γεννήθηκα, Ιστανμπούλ, 1926-1946″, καταγράφει τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής του, το ιταλικό, ελληνικό, αλλά και πολυεθνικό περιβάλλον όπου μεγάλωσε, πριν αφήσει την Πόλη και αποφασίσει να γίνει Ιταλός νεοελληνιστής, στη Ρώμη.

Η εξόδιος τελετή θα γίνει στη Ρώμη, σε στενό οικογενειακό κύκλο, όπως ο ίδιος το θέλησε. Θα τον αποχαιρετίσουν οι δυο γιοί του, Μάσιμο και Πάολο και τα πέντε εγγόνια του, όλοι κοντά του μέχρι την τελευταία στιγμή. Χωρίς την αγαπημένη του Αλεξάνδρα, με την οποία μοιράστηκαν 70 χρόνια κοινής ζωής και την έχασε πριν από έξη μήνες.

Το έργο του, στενά συνδεδεμένο με τη ζωή του, θα μείνει διαρκής μαρτυρία για τις γέφυρες που δημιούργησε ανάμεσα στην Ιταλία την Ελλάδα και την Τουρκία, ο Ιταλός νεοελληνιστής Μάριο Βίτι, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, τη Γένοβα, την Καπαδοκία, με δεύτερο σπίτι του την Ελλάδα, κάτοικος του Κόσμου.

Ενας παραγωγικός τεμπέλης…και φωτογράφος

“Η φυσική απόσταση από την Ελλάδα, με την οποία γράφω, ορισμένες φορές με κάνει να φοβάμαι ότι μπορεί και να λαθέψω“, συνήθιζε να λέει, σχολιάζοντας, με μετριοφροσύνη, τους τόσους επαίνους.

“Στην πραγματικότητα, είμαι ένας παραγωγικός τεμπέλης“, είχε πει, γελώντας, με την γνωστή, πνευματώδη του διάθεση.

Εμπράκτως, μεταφράζοντας Οδυσσέα Ελύτη και τόσους άλλους μεγάλους ποιητές μας, απέδειξε ότι η βαθύτερη απόδοση του νοήματος των έργων τους είναι μια μοναδική μείξη που γεννιέται από την γνώση της γλώσσας, αλλά και την κατανόηση του βαθύτερου, καινοτόμου συχνά, μηνύματος των στίχων τους.

Εκτός από ιστορικός της ελληνικής λογοτεχνίας, στον ελεύθερο χρονο του ήταν και φωτογράφος.

Με την μηχανή του, είχε απαθανατίσει σε ξένοιαστες στιγμές πολλές γνωστές μορφές των γραμμάτων μας και είχε εκθέσει επανειλημμένα και σε πανεπιστημιακές αίθουσες τις φωτογραφίες του, στο πλαίσιο φιλολογικών συνεδρίων.

Στην ιταλική πρωτεύουσα, και όχι μόνο, θα θυμούνται όλοι τον Μάριο Βίττι ως μια εξέχουσα προσωπικότητα, η οποία εδώ και πολλά χρόνια συνήθιζε να στηρίζει και να δίνει συμβουλές σε νεότερους καθηγητές, λογοτέχνες, δημοσιογράφους, με πολύτιμη γενναιοδωρία και ευστοχία.

PhgΠηγή: hellasjournal.com