Οργανικό ψυχοσύνδρομο

ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΨΥΧΟΣΥΝΔΡΟΜΟ (ΟΨΣ) – DELIRIUM ΣΕ ΥΠΕΡΗΛΙΚΕΣ

Τι είναι το οργανικό ψυχοσύνδρομο (ΟΨΣ); Σε ηλικιωμένα άτομα που πάσχουν από πολλά νοσήματα και λαμβάνουν πλήθος φαρμάκων, είναι πολύ εύκολο να διαταραχθεί η μεταβολική ισορροπία του εγκεφάλου από διάφορα αίτια και να εκδηλωθεί μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται οργανικό ψυχοσύνδρομο. Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται είναι οξύ ψυχωσικό σύνδρομο με διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών και ο λατινικός όρος delirium.

Το οργανικό ψυχοσύνδρομο χαρακτηρίζεται από: Απότομη εμφάνιση ή κυμαινόμενη ένταση των συμπτωμάτων και συνήθως υπάρχει συσχέτιση με κάποια οργανική παράμετρο. Οι γνωστικές λειτουργίες που διαταράσσονται είναι ο προσανατολισμός στο χώρο και το χρόνο, η εγρήγορση, η προσοχή, η μνήμη και το συναίσθημα.

Στο ΟΨΣ ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει:

1. Βυθιότητα ή αντιθέτως έντονη ψυχοκινητική δραστηριότητα

2. Αμηχανία

3. Άγχος

4. Ευερεθιστότητα (συχνά γίνεται επιθετικότητα)

5. Διαταραχές του κύκλου εγρήγορσης-ύπνου που αρκετές φορές διακόπτεται από έντονους εφιάλτες.

6. Ψευδαισθήσεις και παραληρήματα (συχνά γίνονταιασυναρτησία). Οι αντιδράσεις του ασθενούς γενικά είναι απρόβλεπτες. Ο εμπύρετος ασθενής, για παράδειγμα, μπορεί να θεωρεί ότι «φλέγεται το κτίριο».

7. Μπορεί να δυσκολεύεται να αναγνωρίσει οικεία του πρόσωπα. Η κατάσταση μπορεί να διακόπτεται από «φωτεινά» διαλείμματα διαύγειας.

Η κύρια διαφορά με τη σχιζοφρένεια είναι ότι η τελευταία αντιστοιχεί σε μια χρόνια κατάσταση με υφέσεις και εξάρσεις. Αντίθετα, η εμφάνιση του οργανικού ψυχοσυνδρόμου είναι απότομη. Εντούτοις, το προηγούμενο ιστορικό ψυχικής νόσου ενισχύει την πιθανότητα εκδήλωσης του.

Ποιοι είναι οι παράγοντες εμφάνισης του οργανικού ψυχοσυνδρόμου; Αναρίθμητοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να συντελέσουν στην εκδήλωση της κατάστασης αυτής. Μπορεί να είναι ένας ή συνηθέστερα συνδυασμός παραγόντων.

1. Προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση

2. Μία λοίμωξη (π.χ. ουρολοίμωξη ή πνευμονία) ή ένα απλό εμπύρετο επεισόδιο

3. Η λήψη ενός νέου φαρμάκου

4. Η λήψη αλκοόλ ή τοξικών ουσιών

5. Αφυδάτωση

6. Ηλεκτρολυτικές διαταραχές

7. Αρχόμενη νόσος Alzheimer κ.α.

Διάγνωση οργανικού ψυχοσυνδρόμου:

1. Προσεκτική λήψη ιατρικού ιστορικού (λήψη φαρμάκων ή ουσιών).

2. Πλήρης κλινική εξέταση μπορεί να εντοπίσει το πρόβλημα (π.χ. μια παραμελημένη ουρολοίμωξη στην οποία ο ασθενής αντιδρά μόνο με σύγχυση).

3. Νευρολογική εκτίμηση

4. Τυπικός εργαστηριακός έλεγχος

5. Ενδελεχής ψυχιατρική εκτίμηση. Η διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών μπορεί να ανιχνευθεί με μια προτυποποιημένη δοκιμασία που ονομάζεται Mini-mental StateExamination (βραχεία εξέταση ψυχονοητικών λειτουργιών).

Πως αντιμετωπίζεται το ΟΨΣ; Η αντιμετώπιση πρέπει να είναι κατά βάση αιτιολογική. Όταν υπάρχει έντονη ψυχοκινητική διέγερση μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιψυχωσικάφάρμακα (π.χ. αλοπεριδόλη) στην ελάχιστη δυνατή δοσολογία. Σε θαλάμους νοσηλείας πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια να διατηρεί ο ασθενής τον προσανατολισμό του στον τόπο και το χρόνο χρησιμοποιώντας απλά μέσα (ρολόι, ημερολόγιο, αποφυγή απότομων αφυπνίσεων από το νοσηλευτικό προσωπικό, τήρηση του ωραρίου επισκέψεων κ.α.)

Πηγές: 1. http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=314

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΞΕΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ ΠΑΤΣΟΥΡΕΑΣ

Η συντάκτρια του άρθρου Ελευθερία Μαγδαληνή Ξενιτοπούλου

11 Σεπ 2024