«Η ψυχολογική υποστήριξη»

Γιατί οι ηλικιωμένοι χρίζουν ψυχολογικής υποστήριξης;

Τα περισσότερα ψυχοκοινωνικά προβλήματα επηρεάζουν τους ηλικιωμένους και μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη, η οποία μπορεί να συνδέεται με πολλούς παράγοντες, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ενός στενού φίλου, μια σημαντική μετάβαση όπως η συνταξιοδότηση ή η μετακόμιση σε ένα νέο σπίτι, ο χρόνιος πόνος από διάφορα προβλήματα υγείας, η αϋπνία ή ακόμη και ένα βίαιο περιστατικό (όπως η διάρρηξη ή μια επίθεση). Οι ψυχίατροι και οι ψυχοθεραπευτές, μπορούν να δουλέψουν με τους ηλικιωμένους και να εφαρμόσουν ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για τη θεραπεία της κατάθλιψης βασισμένο στην ψυχοθεραπεία, και αν είναι ανάγκη στη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, όπως τα αντικαταθλιπτικά για κάποιο διάστημα.

Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων, προσαρμόζεται ικανοποιητικά στις καινούριες προκλήσεις που φέρνει στη ζωή του η εισαγωγή του σε μια νέα ηλικιακή περίοδο. Ένα ποσοστό όμως, εμφανίζει συστηματική δυσκολία κατά τον αποχαιρετισμό της προηγούμενης ζωής του, καθώς κάθε νέα φάση της ζωής μας περιλαμβάνει την «απώλεια» ενός μέρους του εαυτού μας.

Η είσοδος στην Τρίτη Ηλικία θεωρείται συναισθηματικά κρίσιμη και συχνά συνοδεύεται από ψυχικές δυσκολίες. Ως εκ τούτου, οι συνεδρίες με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας θεωρείται βοηθητική προκειμένου να συζητηθούν αυτές οι μεταβάσεις και να βρεθεί ένας ικανοποιητικός τρόπος λειτουργίας στη νέα αυτή φάση της ζωής του ατόμου. Δεν υπάρχει άλλωστε ηλικιακό όριο στη συμβουλευτική ή την ψυχοθεραπεία, απλώς ανάλογα με το επίπεδο λειτουργικότητας του ατόμου, θα τεθούν οι αντίστοιχοι στόχοι.

Σκοπός της παροχής ψυχολογικής υποστήριξης κατά την Τρίτη Ηλικία δεν είναι η κατάκτηση δραματικών αλλαγών στην προσωπικότητα του ατόμου, όσο η αντιμετώπιση ψυχικών δυσκολιών λόγω της ηλικίας, των πιθανών οργανικών προβλημάτων ή των απωλειών στη ζωή του, η διαχείριση της καθημερινότητας, η βελτίωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής, αλλά και η ενίσχυση της νοηματοδότησης της ζωής. Πιθανόν, οι άνθρωποι κατά την Τρίτη Ηλικία να μην είναι εξοικειωμένοι με την παροχή ψυχολογικών υπηρεσιών, όμως τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν είναι πολλαπλά και όταν προσπεραστούν κάποιες αντιστάσεις ή πρακτικές δυσκολίες, η βοήθεια που παρέχεται από τον ειδικό είναι απτή και αποτελεσματική.

Με στόχο την καλή διάθεση των ηλικιωμένων, πρέπει να φροντίζουμε να διατηρείται η ψυχολογία τους σε καλό επίπεδο ενθαρρύνοντας τους για συμμετοχή σε παρέες, συζήτησης και σε εκδηλώσεις διασκέδασης, που οργανώνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ακόμη και στις περιπτώσεις ηλικιωμένων, που δεν είναι εύκολη η μετακίνηση, το προσωπικό μας στηρίζει την επικοινωνία με τον περιθαλπόμενο μιλώντας μαζί του και ακούγοντας με ενδιαφέρον τις ανάγκες του. Σημαντική είναι η συμβολή της εξειδικευμένης Ψυχολόγου ή κοινωνικών λειτουργών ή εργοθεραπευτών των Μονάδων, οι οποίοι διοργανώνουν δραστηριότητες που στόχο έχουν την ανάπτυξη και ενδυνάμωση των ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των ηλικιωμένων.

Για κάθε ηλικιωμένο γίνεται ενδελεχής καταγραφή και αξιολόγηση σε επίπεδο γνωστικών ικανοτήτων, επικοινωνίας και λειτουργικότητας, ώστε στη συνέχεια να προκύψει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φροντίδας και αποκατάστασης. Το πρόγραμμα και οι δραστηριότητες θα πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τις δυνατότητες, τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες των ηλικιωμένων.

Τι περιλαμβάνει η ψυχολογική υποστήριξη των ηλικιωμένων;

• Προσδιορισμό χρόνου και χώρου

• Παιχνίδια νοητικής ενδυνάμωσης

• Γλωσσικές ασκήσεις

• Ασκήσεις προσοχής & μνήμης

• Επανεκμάθηση δραστηριοτήτων

• Απόφαση και συμμετοχή σε δραστηριότητες και σε διαδικασίες της καθημερινής ζωής

• Ενημέρωση και πληροφόρηση για την επικαιρότητα

• Μουσική, τραγούδι

• Δημιουργικές ασχολίες και κατασκευές

• Διαμόρφωση ενός προγράμματος ρουτίνας

• Διαχείριση συναισθηματικών αντιδράσεων

• Διαχείριση του άγχους και του στρες

• Την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης

• Την βελτίωση της διάθεσης και την καταπολέμηση της απάθειας και της καταθλιπτικής διαταραχής

• Τη σταθεροποίηση των νοητικών λειτουργιών και της μνήμης

• Την βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ατόμου

Τι είναι η εργοθεραπεία;

Η Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που μελετά τις λειτουργικές ενασχολήσεις του ατόμου στους τομείς της αυτοφροντίδας, της παραγωγικότητας και του ελεύθερου χρόνου. Στόχος της εργοθεραπείας είναι να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που εμφανίζονται και που ευθύνονται για τις διάφορες δυσλειτουργίες του ατόμου.

Η γηριατρική εργοθεραπεία ασχολείται με ηλικιωμένους που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, άνοιες, ρευματολογικά νοσήματα, σωματική κόπωση, κατάγματα, ακρωτηριασμούς, εγκεφαλικά επεισόδια αλλά και ψυχιατρικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, ψύχωση κλπ. Η παρέμβαση της εργοθεραπείας σε ηλικιωμένα άτομα που ζουν στην κοινότητα, σε επιθανάτιους ασθενείς, σε άτομα με άνοια τύπου Alzheimer, με κατάθλιψη, με ρευματοειδή αρθρίτιδα, με Parkinson, με σωματικά προβλήματα καθώς και με χρόνιο πόνο αναφέρονται πιο ειδικά.

Τι περιλαμβάνει η εργοθεραπεία στους ηλικιωμένους;

Καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα και το μυαλό μας μπορεί να αλλάξουν και να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις που περιορίζουν την ικανότητά μας να εκτελούμε καθημερινές εργασίες. Η εργοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να διατηρήσουν την ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής τους. Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Λειτουργική αξιολόγηση: Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αξιολόγηση των ικανοτήτων και των περιορισμών του ατόμου, καθώς και των στόχων του για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας του. Η λειτουργική αξιολόγηση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των τομέων, στους οποίους το άτομο μπορεί να χρειάζεται βοήθεια ή τροποποιήσεις στο περιβάλλον του.

• Προσαρμοστικός εξοπλισμός: Μπορεί να περιλαμβάνει βοηθήματα, όπως ένδυσης, καρέκλες ντους ή ειδικά σκεύη και μαχαιροπίρουνα για το φαγητό. Ο εξοπλισμός μπορεί να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να εκτελούν καθημερινές εργασίες πιο εύκολα και με λιγότερη καταπόνηση του σώματός τους.

• Άσκηση και σωματική δραστηριότητα: Οι εργοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν στο σχεδιασμό προγραμμάτων άσκησης, που είναι προσαρμοσμένα στις ικανότητες και τους περιορισμούς του ατόμου. Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της δύναμης, της ισορροπίας και της ευελιξίας, καθώς και στην ενίσχυση της διάθεσης και της γνωστικής λειτουργίας.

• Γνωστική Ενδυνάμωση: Η γνωστική ενδυνάμωση περιλαμβάνουν ασκήσεις και τεχνικές, οι οποίες βοηθούν στη διατήρηση και την ενίσχυση της μνήμης και των άλλων ανώτερων νοητικών λειτουργιών, για παράδειγμα παζλ και παιχνίδια μνήμης. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση της μνήμης, της προσοχής και των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων.

• Υποστηρικτική Τεχνολογία: Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εργαλεία όπως υπενθυμίσεις για λήψη φαρμακευτικής αγωγής, "έξυπνες" οικιακές συσκευές ή υπηρεσίες τηλεϊατρικής. Η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να παραμένουν σε επαφή με άλλους, να διαχειρίζονται την υγεία τους και να εκτελούν ευκολότερα τις καθημερινές εργασίες εφόσον δύνανται να την χρησιμοποιούν.

• Συνεργασία με τους φροντιστές: Οι εργοθεραπευτές μπορούν να συνεργαστούν με τους φροντιστές για να παρέχουν υποστήριξη, καθοδήγηση και εκπαίδευση σχετικά με στρατηγικές για την προώθηση της ανεξαρτησίας και της ποιότητας ζωής.

ΠΗΓΗ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ ΠΑΤΣΟΥΡΕΑΣ